Müəllif: Tariq Qudies (İordaniya şairi və ədibi)

Bəlkə də bu gün ərəb cəmiyyətləri böyük Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvi haqqında çox şey bilmir. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 2021-ci ilin “Nizami Gəncəvi İli” elan edilməsi haqda sərəncam ərəb xalqlarının da Azərbaycan səmasında parlayan bu şeir ulduzunun həyatı, ürəklərə və düşüncələrə sirayət edən fəlsəfi baxışları, poemaları ilə tanış olmasına imkan yaradıb.

1141-ci ildə doğulmuş görkəmli ədibimizin yaradıcılığında diqqət çəkən məsələ onun zəngin ərəb reallığından ilhamlanaraq əsərlər yazmasıdır. Ola bilsin ki, bunu çoxları bilmir. Halbuki, şairin “Xəmsə”sinə daxil olan “Leyli və Məcnun” poemasının mövzusu ərəb dünyasında Qeys bin əl-Mulavvah adlı bir oğlanla Leyla əl-Amiriyyə adlı bir qız arasındakı münasibətdən götürülüb. Şair bu münasibəti əsrarəngiz bədii üslubda oxucusuna çatdırıb. Bu, Nizami Gəncəvinin böyük istedadına dəlalət edir.

Gəncəvinin istedadını ingilis şərqşünas Edvard Braun da öz əsərində vurğulayıb. O, Nizami şəxsiyyətini qısaca olaraq belə xarakterizə edib: “O, böyük istedadla yüksək əxlaqi keyfiyyətlərin sintezidir. Bu xüsusiyyət ondan başqa heç bir şairdə yoxdur. Onun həyatı dəqiq tənqidi araşdırma mövzusu olub”. Bu fikirlər doktor Əbdunnəim Məhəmməd Həsəneynin 1954-cü ildə nəşr olunmuş “Fəzilət şairi Nizami Gəncəvi, dövrü, mühiti və poeziyası” adlı kitabında yer alıb.

Qeyd olunanlara əlavə olaraq deyə bilərik ki, hörmət əlaməti olaraq dünyanın bir çox şəhərinin mötəbər məkanlarında şairin heykəli ucalır. Belə heykəllərdən biri Rusiyanın Dərbənd şəhərində elə Nizaminin adını daşıyan parkda yer alır. O, 2019-cu ildə qoyulub.

Şairin digər heykəli Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin 2015-ci ildə təşkil etdiyi beynəlxalq ərəb tədbiri çərçivəsində Azərbaycan dövləti tərəfindən İskəndəriyyə kitabxanasına hədiyyə edilib.

Beləliklə, Azərbaycan Prezidentinin yuxarıda qeyd etdiyimiz sərəncamı vaxtında atılmış ülvi addımdır. Burada məqsəd öz mənalı sözləri ilə məhəbbət və fəzilət simlərinə toxunmuş şairin həyat və yaradıcılığına daha çox işıq salmaqdır. Bəli, Nizami Gəncəvi daimi hörmət və ehtirama layiqdir.

(Ərəb dilindən tərcümə - WorldMedia.Az)